Στον ρυθμό των εξεγέρσεων
Submitted by aristeroblog on Δημήτρης Γρηγορόπουλος
Η κρίση του 2008 και η παγκόσμια επέκταση της με διαφορετικές μορφές και εντάσεις συμπυκνώθηκε και σε έντονη και πολύμορφη κρίση αστικής πολιτικής. Η επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών οξύνει τις αντιθέσεις ακόμη και στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες, εντείνει την κρίση πολιτικής αντιπροσώπευσης και διακυβέρνησης, που αντεπιδρά στην οικονομική κρίση και παρεμποδίζει την αποτελεσματική διαχείρισή της.
Από την οικονομία στην πολιτική
Αυτή η σπειροειδής εξέλιξη διαιωνίζεται. Η αστική πολιτική διαχείρισης της κρίσης έχει διπλή όψη, όπως ο Ιανός, αλληλένδετη και αντιφατική. Επιδιώκει την έξοδο από την κρίση, έστω αναιμική και ασταθή, όπως αντιμετωπίζονται οι κρίσεις από την κρίση-σταθμό του 1973, στο πλαίσιο μιας νέας άκρως συντηρητικής ανασυγκρότησης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, με ένταση της εκμετάλλευσης, εδαφικό και ταμειακό επεκτατισμό, καταστροφή του μεσαίου κεφαλαίου, συρρίκνωση των υπολειμμάτων πρόνοιας, ένταση της φυγής στο χρηματοπιστωτικό τομέα, εδραίωση ενός παγκόσμιου αυταρχισμού, του εκφοβισμού και της απάτης, ως μέσου ενσωμάτωσης.
Στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό η ανάκαμψη δεν συνδυάζεται με σημαντική ανάκαμψη του βιοτικού επιπέδου, όπως χαρακτηριστικά συνέβη στη μεταπολεμική περίοδο ανόδου (1945-1970).
Αντίθετα, από το 1973 και εφεξής η άνοδος είναι περιορισμένη και ασταθής. Ιδιαίτερα στην τρέχουσα κρίση, η ανασυγκρότηση του καπιταλισμού θα αυξήσει την κερδοφορία και σταθεροποίηση (όχι μακρόχρονη) του κεφαλαίου όχι όμως και τη βελτίωση της εργατικής τάξης (με εξαίρεση κάποιων τμημάτων της) αλλά τη δομική πλέον επιδείνωση της θέσης της σε όλους τους τομείς έναντι του κεφαλαίου. Για να μην υπερβάλλουμε λοιπόν. Η αστική πολιτική δεν καταρρέει, ούτε ασφαλώς θα καταρρεύσει από τις αντιθέσεις της μόνον και αυτόματα. Ήδη από το 2008 κατόρθωσε να συγκρατήσει την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και προωθεί σταθερά και άκαμπτα την πιο αντιδραστική ανασυγκρότηση του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Αυτή όμως η πολιτική συνεπάγεται ένα μοντέλο κινεζοποιημένης κοινωνίας με κατώτερο βιοτικό επίπεδο, διαρθρωτική ανεργία, εργασιακό Μεσαίωνα, πρωτοφανή αυταρχισμό, οξύνοντας και σε περίοδο ανόδου στο έπακρο την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας.
Η αστική πολιτική λοιπόν δεν διατρέχει κρίση ως προς την ταξική της αποστολή στη συγκυρία, αφού προωθεί την αντιδραστική καπιταλιστική ανασυγκρότηση παρά το κοινωνικό τίμημα. Η κρίση της αφορά τη σχέση της (και τη σχέση του κεφαλαίου βέβαια) με την εργατική τάξη: Την αποξένωση ολοκληρωτική σχεδόν της αστικής πολιτικής από τις εργατικές και λαϊκές μάζες, την κρίση αντιπροσώπευσης και ηγεμονίας (δεν πείθει η αστική οικονομία και πολιτική ότι προστατεύει τα κοινωνικά συμφέροντα) το ότι δεν μπορεί να αποτρέψει τους αγώνες και τις εξεγέρσεις που ξεσπούν με ανησυχητική πλέον για το σύστημα συχνότητα και ένταξη. Το δίλημμα τίθεται επιτακτικά: Κομμουνισμός ή βαρβαρότητα!
Στην εποχή των εξεγέρσεων
Zούμε μια εποχή εξεγέρσεων; Αυτό το ερώτημα θέτουν ακόμη και κατ' εξοχήν συντηρητικά έντυπα, όπως ο Εκόνομιστ. Είναι γεγονός. Από το 2008 ως σήμερα, από τη μια άκρη του κόσμου ως την άλλη ξεσπούν εξεγέρσεις. Με αρχή τα προάστια του Λονδίνου και του Παρισιού, στη συνέχεια τις πλατείες των αγανακτισμένων, την Αραβική Άνοιξη, τη Γουόλ Στριτ, ως τις εξεγέρσεις στην Τουρκία, τη Βουλγαρία, τη Βραζιλία, την Ινδονησία, την Αίγυπτο, ακόμη και στην υποδειγματική πάλαι ποτέ για την προνοιακή πολιτική της Σουηδίας, ως τον ταραγμένο πολιτικά ευρωπαϊκό Νότο με τις ασταθείς κυβερνήσεις, τις μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις και συγκεντρώσεις, τις μαχητικές και μαζικές απεργίες, όπως τελευταία στην ΕΡΤ.
Ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους και τις πλατείες αγανακτισμένος και διαμαρτυρόμενος, για τη φτώχεια και το υποβαθμισμένο βιοτικό του επίπεδο, την πρωτοφανή ανεργία και επισφάλεια, την άκρα ανισότητα των αμύθητα πλούσιων και των σχετικά και απόλυτα εξαθλιωμένων, την προκλητική διαφθορά, την απόλυτη κυριαρχία των ισχυρών της γης, την έξαρση του αυταρχισμού και στις κατ' όνομα κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Οι εξεγέρσεις κατά κανόνα ξεσπούν δι' «ασήμαντων αφορμών», όπως η αύξηση των εισιτηρίων στη Βραζιλία ή η αναμόρφωση ενός πάρκου στην Κωνσταντινούπολη. Αυτή όμως η συνθήκη δεν παραπέμπει σ' έναν επιφανειακό και ασταθή ακτιβισμό. Αντίθετα, επιβεβαιώνει την ύπαρξη εκρηκτικής κοινωνικής διάθεσης, που μπορεί να ανάψει με την παραμικρή σπίθα. Οι λαϊκές εξεγέρσεις είναι άραγε εξατομικευμένα φαινόμενα ή έχουν κοινό, σ' ένα βαθμό τουλάχιστον, υπόβαθρο, που ομαδοποιεί τα αίτια των εξεγέρσεων και τις διεκδικήσεις τους;
Η παγκόσμια διάδοση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, σε διαφορετικές μορφές και βαθμό ωριμότητας, αποτελεί σε συνάρτηση με τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας την κοινή βάση των κρίσεων και των εξεγέρσεων. Η ασυδοσία του κεφαλαίου, η διαπλοκή μ' ένα αυταρχικό κράτος, το πολυεθνικό παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο και τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, καθώς και τα εκτεταμένα δίκτυα διαφθοράς, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, συμπιέζουν το βιοτικό επίπεδο του λαού και τα δικαιώματά του. Ακόμη και στις χώρες που σημειώνεται ανάπτυξη, όπως στη Βραζιλία, την Τουρκία, την Κίνα κ.ά. η ασυδοσία του καπιταλισμού, ακόμη κι όταν είναι σε φάση ανάπτυξης προκαλεί με την τεράστια ανισότητα και το «φαγοπότι» του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Ακόμη κι όταν βελτιώνεται το επίπεδο ζωής για κάποια τμήματα (μεσαία κυρίως) η πλειοψηφία του πληθυσμού μαστίζεται από πείνα, ανεργία, άθλιες συνθήκες ζωής (φαβέλες Βραζιλίας, εξαθλίωση των Κινέζων εργατών, τεράστια ανισότητα στις παράλιες πόλεις και την ενδοχώρα της Τουρκίας). Το εγχείρημα ανασυγκρότησης και σταθεροποίησης του καπιταλισμού με αύξηση της κερδοφορίας, αλλά και καθήλωση του λαού σε υψηλό επίπεδο ανεργίας, στοιχειώδες βιοτικό επίπεδο, άρση της εργασιακής προστασίας, οδηγεί σ' ένα κύμα έντονων διαμαρτυριών και εξεγέρσεων λόγω της έντασης και παγίωσης αυτής της αντιλαϊκής πολιτικής.
Ο στρατός της αντίδρασης και της εξέγερσης συγκροτείται από τις κοινωνικές δυνάμεις που είναι ο κύριος αποδέκτης της καπιταλιστικής επίθεσης: Η εργατική τάξη που συνθλίβεται από την ανεργία και τις απολαβές πείνας, απογυμνωμένη πλέον από την όποια ασπίδα προστασίας των δικαιωμάτων της, βλέπει το μέλλον χωρίς καμία ή με ελάχιστη προοπτική βελτίωσης των συνθηκών ζωής και εργασίας για την ίδια και τα παιδιά της. Βλέπει τα δίκτυα κοινωνικής και πολιτικής προστασίας (στο βαθμό που υπάρχουν) να συντρίβονται. Θύματα της ανασυγκρότησης και διεθνοποίησης του καπιταλισμού είναι τα μεσαία στρώματα. Η ανασυγκρότηση του καπιταλισμού στα μέτρα αντιρρόπησης της μειωμένης κερδοφορίας, περιλαμβάνει και την καταστροφή του μικρομεσαίου κεφαλαίου, τη συγκεντροποίηση και την απορρόφηση της αντίστοιχης αγοράς. Αυτή η διαδικασία ενισχύεται από τη διείσδυση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού στα έθνη - κράτη και την καταστροφή της μεσαίας τάξης που κυριαρχεί στην εσωτερική αγορά.
Η εσωτερική αγορά και τα μεσαία στρώματα δέχονται το τελειωτικό χτύπημα με τη λιτότητα, που επιβάλλει το νεοφιλελεύθερο μοντέλο δημοσιονομικής ισορροπίας. Αλλά και στην περίπτωση βελτίωσης της θέσης ενός τμήματος των μεσαίων στρωμάτων, σ' ένα κλίμα οικονομικής αστάθειας και έντονου ανταγωνισμού, όταν η οικονομία μιας χώρας παίρνει την κατιούσα, δεν πλήττεται κυρίως το κεφάλαιο που συγκροτεί καρτέλ και ενισχύεται προνομιακά από το κράτος, αλλά οι μεσαίοι που καταστρέφονται ή φυτοζωούν.
Η ραγδαία υποβάθμιση της θέσης των μεσαίων συνήθως σε περιόδους κρίσεων, προκαλεί σ' αυτούς εξεγερτικές διαθέσεις, όχι πάντα σε προοδευτική κατεύθυνση. Ο σχετικός περιορισμός της ανισότητας στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, πλούτου και φτώχειας ξεπεράστηκε σ' ένα βαθμό (1945-75) με την άνοδο των μεσαίων στρωμάτων και τη βελτίωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Αυτή η κοινωνία που προβαλλόταν ως υπόδειγμα δίκαιης διανομής και κοινωνικής ισορροπίας και προβλεπόταν η επέκταση στις υπανάπτυκτες κοινωνίες με το τεράστιο χάσμα πλούτου και την απουσία μεσαίας τάξης, όχι μόνον δεν επεκτάθηκε, αλλά φυλλοροεί και στις αναπτυγμένες δυτικές κοινωνίες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη μητρόπολη της πρόνοιας, τη Σουηδία, καταγράφεται η μεγαλύτερη αύξηση κοινωνικής ανισότητας από κάθε άλλο οικονομικά ανεπτυγμένο κράτος στον κόσμο. Αυτή είναι η αιτία που ώθησε τους νεαρούς μετανάστες να ξεσηκωθούν στα υποβαθμισμένα προάστια της Στοκχόλμης τον Μάιο και να την τυλίξουν στις φλόγες. Ο κοινωνικός αποκλεισμός δηλαδή. Το γεγονός ότι δεν έχουν ίσες ευκαιρίες με τους Σουηδούς ούτε μερίδιο στον πλούτο που υπάρχει γύρω τους. Γι' αυτό τα σπάνε και καίνε...
Τη στρατιά των εξεγερμένων επανδρώνουν μαζικά και νέοι. Είναι στην πλειοψηφία τους φοιτητές, σπουδαστές, πτυχιούχοι, άνεργοι κατά κανόνα, προοδευτικών διαθέσεων, χωρίς πολιτική ένταξη πολλοί απ' αυτούς, με έντονες ακτιβιστικές τάσεις. Τον τρόπο κινητοποίησης και οργάνωσης των πολιτικών και συνδικαλιστικών συλλογικοτήτων τον υποκαθιστούν με την κοινωνική δικτύωση (facebook, twitter) που για πρώτη φορά προσφέρει στην ιστορία των πολιτικών κινημάτων η νέα τεχνολογία.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με την ευρύτατη χρήση τους από τους νέους έχουν αποφασιστικά συμβάλει στην ανάπτυξη, επιτάχυνση, διάδοση των αγώνων. Δεν αποτελούν ασφαλώς τη γενεσιουργό αιτία των κινημάτων, όπως διατείνονται ηγετικοί παράγοντες του συστήματος (βλ. δηλώσεις Ερντογάν) για να συγκαλύψουν τις κοινωνικές και πολιτικές αιτίες των εξεγέρσεων. Χαρακτηριστικό των κατακλυσμιαίων αλλαγών που επιφέρει ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός είναι η εντατικοποίηση και σχεδόν γενίκευση των μορφών αποκλεισμού των νέων. Από την επαγγελματική και οικονομική δραστηριότητα, τον πολιτισμό και την ποιοτική ψυχαγωγία από τις δομές της εξουσίας (με εξαίρεση τους εκλεκτούς των κομμάτων θεσιθήρες) ενώ η ελπίδα της ευμάρειας δεν θεωρείται απλώς ουτοπία, αλλά ανήθικη προσδοκία! Τα ποσοστά ανεργίας των νέων είναι εφιαλτικά. Ο αριθμός των ανέργων νέων παγκόσμια ανέρχεται σήμερα σε 290 εκατομμύρια (στους νέους 15-24 ετών), ενώ στη χώρα μας το αντίστοιχο ποσοστό προσεγγίζει το 60%.
Ο αποκλεισμός των νέων, η απαξίωση των υψηλών επιστημονικών και δημιουργικών ικανοτήτων τους, τους ωθεί στην αντιπαράθεση με το σύστημα της κυρίαρχης πολιτικής και ιδεολογίας, στην ανάπτυξη νέων κινημάτων και μορφών αντικουλτούρας, στον αναστοχασμό για τις καθιερωμένες κοινωνικές σχέσεις, στην ψηλαφητή αναζήτηση του νέου και του ανατρεπτικού. Είναι η ψυχή των εξεγέρσεων, το βασικό μέσο οργάνωσής τους, η κινητήρια δύναμη των αναζητήσεων. Αδυναμία τους η έλλειψη συγκεκριμένου και ρεαλιστικού στόχου, η υποτίμηση παραδοσιακών και αποτελεσματικών μορφών οργάνωσης, ο σκεπτικισμός, αν όχι η εχθρότητα προς την πολιτική, ακόμη και της Αριστεράς, που στερεί από μεγάλο κομμάτι του νεανικού κινήματος το πιο γόνιμο έδαφος για προβληματισμό και έμπνευση, ώστε το αυθόρμητο να εξελιχθεί σε συνειδητό.
Ειδικά, εξετάζοντας την οικονομική και πολιτική κρίση στη Νότια Ευρώπη, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης διεθνούς κρίσης, της πολιτικής αναταραχής και των εξεγέρσεων σε πολλές περιοχές του πλανήτη, προκύπτει το συμπέρασμα ότι ο ευρωπαϊκός Νότος και λόγω των εσωτερικών του παθογενειών και επειδή έχει βρεθεί στο επίκεντρο της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης, έχει μακρά και επώδυνη πορεία να διανύσει, μέχρι να επιστρέψει σε μιαν αναιμική ανάπτυξη με στοιχεία κρίσης (ανεργία, φτώχεια κ.ά.). Συγκεκριμένα: Η πολιτική του Μνημονίου βύθισε τις χώρες του Νότου σε βαθιά κρίση, με αποτέλεσμα την κοινωνική και πολιτική αναταραχή. Σε αυτές τις χώρες επικράτησε κυβερνητική αστάθεια και σε ορισμένες περιπτώσεις έντονες κινητοποιήσεις, που λειτούργησαν αποσταθεροποιητικά για το σύστημα. Αυτή η αστάθεια εκδηλώθηκε με αλλαγές κυβερνήσεων (τρεις κυβερνήσεις στην Ελλάδα σε τρία χρόνια), παραιτήσεις υπουργών (δύο πρόσφατα στην Πορτογαλία), ετερόκλητες κυβερνητικές συμμαχίες, που υπονομεύουν την κυβερνητική συνοχή (περίπτωση ΛΑΟΣ και ΔΗΜΑΡ), κυβερνήσεις μειοψηφικές στο λαό. Τα κυβερνώντα κόμματα αντιμετωπίζουν έντονη κρίση αντιπροσώπευσης και ηγεμονίας. Η αξιοπιστία τους έχει καταβαραθρωθεί λόγω της επανειλημμένης διάψευσης των επαγγελιών τους για την αντιμετώπιση της κρίσης και γενικότερα, λόγω της πλήρους αναντιστοιχίας λόγων και έργων.
Οι λαϊκές κινητοποιήσεις, αν και εναλλάσσονται μεταξύ εξάρσεων και υφέσεων, επιδρούν αποφασιστικά στα πολιτικά δρώμενα και δημιουργούν σοβαρά προσκόμματα στην αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων. Κορυφαίες στιγμές της λαϊκής αντίδρασης η συγκέντρωση εκατοντάδων χιλιάδων λαού στις πλατείες της Ισπανίας και της Ελλάδας. Υπήρξαν βέβαια και μαζικές απεργίες, διαδηλώσεις, καταλήψεις, για την προώθηση των αιτημάτων των εργαζομένων, που αντιμετωπίστηκαν με πρωτοφανή βία από τις μνημονιακές κυβερνήσεις. Η πρόσφατη μαζική κινητοποίηση στην ΕΡΤ και οι αγωνιστικές εκδηλώσεις που είναι σε εξέλιξη λόγω των οριζόντιων απολύσεων στο Δημόσιο, η ανάλγητη επίθεση της κυβέρνησης στο λαό, αποτελούν το προανάκρουσμα για το λαϊκό ξεσηκωμό που θα ακολουθήσει.
Εξέγερση και επανάσταση
Οι εξεγέρσεις που συνταράσσουν από το 2008 ως σήμερα πολλές περιοχές του πλανήτη είναι κορυφαία εκδήλωση της οικονομικής και πολιτικής κρίσης που ταλανίζουν τις καπιταλιστικές κοινωνίες. Είναι συγγενείς προς την επανάσταση μορφές πολιτικής πάλης, την προετοιμάζουν ή και αποτελούν μια διαλεκτική εναρκτήρια στιγμή της. Έτσι συνέβη με την περίφημη επίθεση στα Χειμερινά Ανάκτορα, που σε ορισμένες πλευρές ταυτίζεται με την Οκτωβριανή Επανάσταση, για να παρουσιαστεί η δεύτερη ως στιγμιαία διαδικασία και σύγκρουση και να θεωρηθεί η επανάσταση ως πολιτική μορφή ακατάλληλη για τις προηγμένες κοινωνίες, που λόγω της θεσμικής τους οχύρωσης μόνον με ένα μακρόχρονο πόλεμο θέσεων μπορούν να μεταλλαχθούν σε επαναστατικές. Ασχέτως όμως αν στις συνθήκες ενός υπεραντιδραστικά ανασυγκροτούμε-νου καπιταλισμού είναι εφικτός ένας μακρόχρονος πόλεμος θέσεων για την πραγματοποίηση πορείας μεταρρυθμίσεων, η αλλαγή της κοινωνίας είναι αδύνατη χωρίς το επαναστατικό άλμα (πόλεμος κινήσεων).
Η εξέγερση είναι μια φάση έντονης πύκνωσης και επιτάχυνσης της ταξικής πάλης. Η επανάσταση όμως, όπως την όρισαν οι Μαρξ και Ένγκελς, είναι διαρκής. Από τη νίκη στην πάλη για την εξουσία ως την εγκαθίδρυση μιας κοινωνίας ανώτερου τύπου. Η εξέγερση είναι μια αυτόνομη στιγμή πύκνωσης της ταξικής πάλης. Συνδέεται στενά με την επανάσταση (προπαρασκευαστική ή εναρκτήρια «στιγμή» της). Δεν οδηγεί όμως υποχρεωτικά σε αυτήν ούτε, ακόμη κι αν έχει επιτυχία, εξασφαλίζει και τη νίκη της επανάστασης (γερμανική, ουγγρική, ιταλική εξέγερση 1918-1921). Επιπλέον κακώς ταυτίζεται με την ένοπλη εξέγερση που απλώς είναι μια μορφή της. Οι σύγχρονες εξεγέρσεις δεν είναι ένοπλες, όπως φαίνεται ίσως λόγω της βίαιης αντιμετώπισής τους από τις κατασταλτικές δυνάμεις. Σε αντίθεση με την Οκτωβριανή εξέγερση που οργανώθηκε από τους μπολσεβίκους, οι σύγχρονες εξεγέρσεις είναι αυθόρμητες και ανοργάνωτες. Δεν έχουν διάρκεια και βάθος. Εκδηλώνονται με εκρηκτική δύναμη, μεταδίδονται ταχύτατα σε μια χώρα ή και σε άλλες (όχι υποχρεωτικά όμορες), αλλά εκτονώνονται γρήγορα συνήθως, χωρίς ή με περιορισμένα αποτελέσματα.
Επειδή όμως οι αιτίες της εξέγερσης δεν εξαλείφονται, η εξέγερση μπορεί να επανέλθει, όπως στην Αίγυπτο. Στην ιδιαιτερότητα αυτών των εξεγέρσεων εγγράφονται και φαινόμενα επιθέσεων και λεηλασιών από περιθωριακά στοιχεία που συνήθως δεν έχουν σχέση με την εξέγερση. Οι παράγοντες και αναλυτές του συστήματος διαπιστώνουν ότι στις κοινωνίες υπάρχει εξεγερτική διάθεση, που μπορεί να προκαλέσει έντονες αναταραχές, αλλά και ανατροπές. Όσο οι εξεγέρσεις όμως δεν αποκτούν συγκεκριμένο πολιτικό στόχο και οργανωτική δομή, όσο δεν συνδέονται με την επανάσταση, οι συστημικοί θα κοιμούνται ήσυχοι...
Ο καπιταλισμός δεν είναι αήττητος
Ποια είναι λοιπόν η «μοίρα» μας; Να ζούμε σ' έναν παρακμιακό και άκαρδο καπιταλισμό ή το πολύ πολύ σε μια πιο ανθρώπινη παραλλαγή του; Έχουν δίκαιο όσοι ισχυρίζονται ότι αυτός ο κόσμος δεν αλλάζει; Ότι τελικά κι αυτοί που φωνάζουν και διαμαρτύρονται, που αντιδρούν και αγωνίζονται, θα συμμορφωθούν έτσι ή αλλιώς, με τις επιταγές του συστήματος, αφού στην πραγματικότητα δεν αρθρώνουν εναλλακτική πρόταση; Αφού πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει εναλλακτική κοινωνία και όπου επιχειρήθηκε η εγκαθίδρυσή της, κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία; Όμως η σκληρή ταξική αντιπαράθεση, οι πολυάνθρωπες κινητοποιήσεις, η αγανάκτηση και αηδία των περισσότερων για την άθλια καπιταλιστική κοινωνία που ζουν, αν και δεν υπάρχει στο μυαλό τους το σχέδιο της άλλης ανώτερης κοινωνίας, το κύμα των εξεγέρσεων ακόμη και σε χώρες συντηρητικές και χωρίς παράδοση ταξικών αγώνων (Αίγυπτος, Σουηδία) άλλα δείχνουν: Ότι ο καπιταλισμός είναι ένα παρακμιακό σύστημα που δεν μπορεί να χειριστεί ορθολογικά τη γιγάντια επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο που συντελείται στα σπλάχνα του. Για παράδειγμα, ενώ είναι τεχνικά δυνατό να απασχολούνται εργασιακά οι πάντες για ολιγόωρο χρόνο με αμοιβή αντίστοιχη της παραγωγικότητάς τους, το κεφάλαιο για να μειώσει τα εργατικά έξοδα, καταβα-ραθρώνει την κοινωνία σε ανέκδοτη ιστορικά ανεργία, σκάβοντας ταυτόχρονα και το λάκκο του, με την πτώση του ποσοστού κέρδους.
Είναι πασιφανές ότι ο καπιταλισμός ιστορικά έχει φάει τα ψωμιά του. Το πιστοποιεί η ανίατη οικονομική και πολιτική κρίση του. Ας ωρύονται οι θεματοφύλακες του συστήματος, ας χλευάζουν ως αιθεροβάμονες αυτούς που θεωρούν αναγκαία και αναπότρεπτη την ανατροπή του. Τα σημεία των καιρών είναι εύγλωττα. Τα αποκωδικοποιούν και οι ίδιοι και τρέμει το φυλλοκάρδι τους. Όμως με γεροντικό πείσμα και με κυνική ιδιοτέλεια κρατούν με τεχνικά μέσα στη ζωή τον καπιταλισμό, παρά το επώδυνο τίμημα που πληρώνει η ανθρωπότητα. Ας μην αυταπατόμαστε. Ο καπιταλισμός δεν καταρρέει από μόνος του. Ούτε είναι βασιλική η οδός που οδηγεί στην ανατροπή του. Έχει ακόμη πολλά ισχυρά όπλα και εφεδρείες. Παρά τον εκ βάθρων κλονισμό του, τη χρόνια οικονομική και πολιτική κρίση, διατηρεί την παγκόσμια κυριαρχία του, την έχει ενισχύσει μάλιστα με την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», θωρακίζεται με σιδερόφρακτους κατασταλτικούς μηχανισμούς, ο συστημικός λόγος κυριαρχεί με τα πανίσχυρα μέσα επικοινωνίας, όλα τα σκιάζει η φοβέρα και η κινδυνολογία του χειρότερου. Σαν τη Λερναία Ύδρα ακόμα και σε οριακές δυσκολίες επιστρατεύει ή ενσωματώνει νέες εφεδρείες... Είναι ανίκητος; Το διαψεύδει πανηγυρικά η δομική οικονομική και πολιτική κρίση του. Ο κόσμος απηυ-δισμένος από το άθλιο σήμερα, ιχνηλατεί εναγώνια γι' αυτόν και τα παιδιά του τη διέξοδο από τη φρίκη που βιώνει, ένα οραματικό αύριο, μιαν άλλη καλύτερη κοινωνία.
Διέξοδο από την εξαθλίωση του σήμερα συνυφασμένη διαλεκτικά με μιαν ανώτερη κοινωνία του αύριο μόνο ένα σύγχρονο κομμουνιστικό κίνημα μπορεί να προσφέρει. Αυτό το σχήμα αντιστοιχεί στην πραγματικότητα, γι' αυτό έχει και τη δυνατότητα να πείθει, αν αναδεικνύουμε αυτές τις δυνατότητες. Ποιος εργαζόμενος ή άνεργος δεν θα συγκινηθεί από την πειστική προβολή μιας αυριανής κοινωνίας, στην οποία δεν θα υπάρχει φτώχεια, ανεργία, εκμετάλλευση, αδικία, αυταρχισμός; Αυτή η κοινωνία δεν είναι θρησκευτική ή ηθική ουτοπία. Αποτελεί προϊόν των αντιθέσεων του καπιταλισμού και της αναγκαιότητας υπέρβα-σής του. Ενυπάρχει όμως και στο παρόν, γιατί για να αντικατασταθεί η καπιταλιστική κοινωνία από την κομμουνιστική, χρειάζεται από σήμερα σκληρή αντικαπιταλιστική πάλη. Γιατί αυτή η πάλη δεν θεμελιώνει μόνον τη μελλοντική κοινωνία, αλλά από το χαρακτήρα της ανατρέπει την καπιταλιστική επίθεση και ωφελεί άμεσα τον εργαζόμενο, σε αντιδιαστολή με ανώδυνες μεταρρυθμίσεις που αναπαράγουν το σύστημα και την παθητική αναμονή του μέλλοντος.
ΠΡΙΝ 14/7/13
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου